Commissie Mans

Onderzoek naar het stelsel van handhaving en het toezicht van de VROM-regelgeving

Opdracht

De globalisering van de economie en de liberalisering van de wereldhandel leidt tot een toename van de internationaal georganiseerde criminaliteit, bijvoorbeeld bij afvaltransporten. Overheden zijn zich nauwelijks bewust van de omvang van deze criminaliteit en zijn er niet of onvoldoende op ingericht deze vorm van criminaliteit aan te pakken. De internationaal georganiseerde milieucriminaliteit gaat de mogelijkheden van de lokale, regionale en veelal ook landelijke teams te boven. Tegelijkertijd is er decentralisatie gaande, waardoor gemeenten en provincies meer taken krijgen. Bij het bedrijfsleven is er sprake van schaalvergroting, waardoor meer eisen aan de toezichthouders worden gesteld. De ministers van VROM en Justitie hebben de Commissie Mans ingesteld om onderzoek naar het stelsel van handhaving en het toezicht van de VROM-regelgeving. En tevens te adviseren over noodzakelijke aanpassingen van dit stelsel. Deze commissie bestond uit drs. J.H.H. Mans, oud-burgemeester van Enschede, H.A. Jansen, Commissaris van politie b.d., prof. mr. drs. F.C.M.A. Michiels, Hoogleraar bestuursrecht en prof. dr. J. de Ridder, Hoogleraar Bestuurskunde. Wij hebben de commissie inhoudelijk en organisatorisch ondersteund bij de totstandkoming van het advies.

Aanpak

Door ons zijn honderden kamerstukken, onderzoeksrapporten, andere studies, programma’s, beleidsvoornemens e.d. gelezen, beoordeeld en geordend op inhoud en relevantie. Daarnaast heeft de commissie zich verdiept in de handhavingspraktijk. Al dit materiaal riep een aantal vragen op over het hoe en waarom, over de actualiteit van sommige gegevens en over de vraag of bepaalde gegevens wellicht werden gekleurd door de specifieke invalshoek van de ‘aanbrenger’ ervan. Daarom is o.a. gesproken is met deskundigen, uitvoerders en managers van milieudienst, regionale recherchedienst, het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en Inspectie. Daaruit het verschil in handhavingskwaliteit op de diverse onderdelen van het omgevingsrecht, de vraag naar de vereiste schaal voor een professionele, adequate handhaving en de vereiste deskundigheid voor het toezicht.

Resultaat

In juli 2008 heeft de commissie het rapport „De Tijd is Rijp” aan beide ministers aangeboden. De aanbevelingen om te komen tot een houdbaar stelsel van handhaving van omgevingsrecht omvatten een wettelijk kader voor de verplichte invoering in het gehele land van regionale omgevingsdiensten. Daarnaast dient er een beperkte herschikking van taken en bevoegdheden te komen (overdracht aan een landelijke organisatie) en een robuustere samenwerking tussen bestuurlijke en justitiële instanties. De Commissie eindigt met de conclusie dat de tijd er rijp voor is. Het rapport heeft bijgedragen tot het inzicht dat het toenmalige toezichtstelsel aanzienlijke verbetering behoefde.

Nieuwsbericht