Remmen Los!
Opdracht
Advies vanuit de Raden voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) aan de regering over de mogelijke versnelling van de energietransitie in Nederland. Forgood was als externe expert aan de Raad toegevoegd voor dit advies.
Beginsituatie
Op lokaal, nationaal, Europees en wereldwijd niveau wordt gewerkt aan een betere balans tussen menselijk welzijn, kwaliteit van de fysieke leefomgeving en economische opbrengsten. Voor een duurzamer samenleving is de transitie naar een duurzame energiehuishouding onmisbaar: een hoogefficiënte energievoorziening die grotendeels is gebaseerd op hernieuwbare bronnen.
De raden constateren dat de verduurzaming van de Nederlandse energiehuishouding zeer traag verloopt.
Nederland is op achterstand geraakt ten opzichte van andere Europese landen; deze verduurzamen sneller. Het aandeel hernieuwbare energie in het Nederlandse energieverbruik is in Europees perspectief gering.
Nederland staat ook in de achterhoede in de Europese Unie wat betreft de werkgelegenheid in de hernieuwbare energiesector (EurObserv’ER, 2010) en voor wat betreft de investeringsvriendelijkheid voor hernieuwbare elektriciteitsprojecten (Boston Consultancy Group, 2010). Nederland neemt met 1,4 promille van de beroepsbevolking in 2009 (12.400 banen) een 21e plaats in.
Conclusies en resultaat
Voor verduurzaming van de energiehuishouding geven de raden voor de leefomgeving en infrastructuur prioriteit aan twee opties: energiebesparing en hernieuwbare energieopwekking (centraal en decentraal).
A. Ontwikkel een langetermijnvisie en stel daarbij een bindend en consistent doel vast voor 2050
B. Stel een langetermijnstrategie op voor de fossiele energiesector en de energie-intensieve bedrijven
C.Hanteer een breder frame over nut en noodzaak van de energietransitie: erken en waardeer naast de klimaatverandering onjuist ook economische motieven
D. Stimuleer markten voor energiebesparing en hernieuwbare energie
E. Slecht barrières in wet- en regelgeving
Naast het doen van concrete aanbevelingen is tevens veel aandacht besteed aan het fenomeen “hindermachten”. Jan Paul van Soest heeft voor de Raad indertijd een analyse geschreven onder de titel “Klompen in de Machinerie” (xie hieronder).
De kabinetsreactie op het advies was genuanceerd. Veel aanbevelingen werden onderschreven. Tegelijkertijd concludeerde het kabinet:
De Raden voor de leefomgeving en infrastructuur stellen in het advies “Remmen los” een aanpak voor ter versnelling van de transitie naar een duurzame energiehuishouding in Nederland. Het kabinet volgt een ambitie, die realistisch en economisch verantwoord is. Met maatregelen zoals SDE+, Topsector Energie en Green Deal is het kabinet goed op weg om de verduurzaming van de energiehuishouding, die de raden net als ik van belang vinden, te realiseren.
Lees hier het volledige Remmen Los! en de officiële kabinetsreactie van Minister Verhagen
Lees ook “Klompen in de Machinerie” en het artikel van Jan Rotmans over de Staat van de Energietransitie in Nederland.
Geïnteresseerd in het fenomeen ‘framing’ en twijfel zaaien over nut en noodzaak van fundamentele veranderingen? Lees dan ook “Merchants of Doubt“!